Bu günkü yazımızda özellikle ekonomik anlamda geri kalmış ve gelişmekte olan ülkelerin baş belası olan ve hepimizin canını yakan enflasyondan bahsedeceğim.
Evet, Enflasyon nedir? Enflasyon; ekonomi kaynaklarında fiyatlardaki sürekli artış nedeniyle paranın satın alma gücünün azalması olarak tanımlanmaktadır. En anlaşılabilir ifade ile de mazota, benzine, doğalgaza, elektriğe ve bunların dışında herhangi bir mala, gıdaya, otobüse ya da hizmet sektöründeki genel fiyat düzeyinin sürekli olarak artmasını anlayabiliriz. Ancak tek başına bu yükselmeler enflasyonu meydana getirmez. Paranızın alım gücünün sürekli düşmesi de enflasyonun oluşmasına neden olan önemli faktörlerdendir.
Bunu duruma bir örnek verecek olursak, daha anlaşılır olacaktır. Bu gün bin TL’ye aldığınız bir ürünü, bir ay sonra veya bir yıl sonra aynı fiyata alınamaması durumu paranızın ve alım gücünün düştüğünü gösterir. Aslında enflasyon var olan paranız ile aldıklarınızın bir önceki seneye göre daha az olmasıdır.
ENFLASYON NEDEN ARTAR?
Bazı ekonomik çevreler ile Merkez Bankası yüzde 2 ile yüzde 3 arasında değişen enflasyon oranlarını, ekonominin dengede kalabilmesi için gerekli olduğunu söylerler. Bu görüş doğru olabilir.
Bununla beraber enflasyonda olumlu görülen bu rakamların çok üzerinde yüzde 50 ve daha fazla oranda artış göstermesi ve bu artışın kontrol dışında gerçekleşmesine hiperenflasyon denmektedir.
Bunun aksi bir durumu ise enflasyonun makul kabul edilen oranların altına düşmesi ise deflasyon olarak nitelendirilir.
Enflasyonun artmasındaki en önemli sebeplerinden birisi ise arz-talep dengesinde meydana gelen olumsuz dengesizliklerdir.
Üretimi ya da imalatı yapılan mal, hizmet ya da ürün talep edilen miktarı karşılamıyorsa bu mal, hizmet ya da ürün talebin çokluğundan dolayı meydana gelen fiyat artışına talep enflasyonu denilmektedir.
Hizmet, mal ya da ürün üretiminde kullanılan girdilerin hammaddelerin fiyatlarının artması durumunda ortaya çıkan hizmet, ya da malın toplam fiyatının artması durumunda ise, talepte bir azalma meydana gelmektedir. Bu durumda ise talep azlığından dolayı piyasada yaşanılan durgunluk maliyet enflasyonunu meydana getirdiğinden oluşan bu duruma da maliyet enflasyonu denmektedir.
Tüm bu nedenlerle birlikte ülkeye dışardan karşılığı olmayan döviz ve altın miktarlarının girişinin artması sonucunda, para arzının artması, üretimin doğal kaynaklara veya başka bir nedenden dolayı azalması da enflasyon oranlarını etkileyen diğer önemli faktörlerdir.
Bir ülkede enflasyonla mücadele edilmek isteniyorsa bana göre iki önemli yol vardır. Birinci yol talebi kısacaksınız ikinci yol ise arzı üretimi artıracaksın. Bu konu ile ilgili yazacağım diğer yazılarımda enflasyonla nasıl mücadele edilmesi gerektiğine açıklık getireceğim.