Değerli okuyucularım bu haftaki yazımızın konusu ev ve dükkân sahibi vatandaşlarımızın kiraya verdikleri gayrimenkullerden tahsil ettikleri kira gelirlerini ne zaman, nereye ve hangi şartlarda beyan ederek nasıl ödeyeceklerine ilişkin olacaktır.
Bilindiği üzere, kira geliri elde eden gayrimenkul sahipleri aşağıda açıklayacağım usullere göre yasayla belirlenen limitler içerisinde kira gelir elde etmişlerse bunu bir beyanname ile maliye vergi dairelerine mart ayı içerisinde beyan ederek vergilerini ödemek zorundadırlar.
2016 yılı kira gelirlerine ilişkin kira beyanı Mart 2017 ayı içerisinde yapılmak zorundadır. Kira beyannamesi verilmesi aşamasında aşağıdaki hususlara dikkat etmek zorundayız.
Kira beyanına ilişkin önemli hususlar;
Kira beyanları vergi dairelerine internet üzerinden, yetkililer tarafından beyan edilebileceği gibi kâğıt üzerinden formatına uygun olarak hazırlanarak maliye vergi dairelerine verilir. Yine kâğıt üzerinde örneğine uygun olarak hazırlanarak posta yoluyla taahhütlü olarak vergi dairelerine gönderilir. Kira Vergi ödemelerinin birinci taksitinin son ödemesi 31 Mart 2017, ikinci taksitin ise, 31 Temmuz 2017 dir.
Kira gelir beyanında temel unsur, kira gelirinin tahsil edilmiş olması şarttır. Tahsil edilmemiş kira gelirinin beyanı yapılmaz. İstisna sınırlarının altında kalan kira gelirleri için beyanname verilmez. 2016 yılı için bu sınır konutlarda 3.800,00 TL, İşyerlerinde ise 30.000,00 TL´dir.
Kiraya verilen mesken veya iş yeri banka kredisi kullanılarak satın alınmış ise kredi ödemesi ile birlikte ödenen faiz tutarı kira gelirinden düşülür. Burada dikkat edilmesi gereken husus ödenen faizin 2016 yılı içerisinde ödenmiş olması gerekir.
Meskenini kiraya veren ev sahibi, kendisi kiracı durumunda ise ödediği kirayı, tahsil ettiği kiradan düşebilir. Ödediği kira tahsil ettiği kiradan yüksek ise her hangi bir vergi ödemesi söz konusu olmaz.
Kiraya verilen mesken karı ve kocadan birine ait olabilir. Ancak başka bir yerde kiraladıkları meskeni kirayı tahsil etmeyen eş ödeyebilir. Bu durumda aile içerisinde ortak gider olması nedeniyle bir üst maddede olduğu üzere, ödenen kira gideri, tahsil edilen kira gelirinden indirebilir.
Kiraya verilen iş yerinde ticaret yapan mükellefin basit usulde mükellef olması durumunda kira stopajı olmayacağından bu iş yerinin maliki tarafından elde edilen kira gelirinin 1.580,00 TL´yi geçmesi halinde beyan vermesi gerekir.
Aile fertlerinin tek başına sahip oldukları mesken veya iş yerleri için elde ettikleri kira gelirleri kişisel olarak kendi adlarına beyan edilecektir. Konut kira gelirlerinde ki istisna tutarı her kişi için 3.800,00 TL´dir. Kira gelirlerinin beyan edilmemesi veya eksik beyan edilmesi halinde kanunla belirlenen istisna tutarından faydalanmak mümkün olmayacaktır.
İşyeri kira gelirlerinde 30.000,00 TL´ ye kadar kira gelirinde mutlaka beyan verilecek, altında kalması halinde ise beyan verilmeyecektir.
İşyerinde kiracı durumda olan bir gerçek kişi basit usulde mükellef ise mülk sahibine ödediği kiralardan dolayı, mülk sahibi açısından elde edilen basit usulden dolayı kira geliri 1.580,00 TL´ yi aşmıyorsa mülk sahibi 2017 Mart ayında kira beyannamesi vermeyecektir. Basit usul mükelleften elde edilen kira geliri 1.580,00 TL´ yi aşıyorsa Mart 2017 içerisinde GMSİ Kira beyannamesi verecektir.
Kiraya verilmemiş boş kalan dükkân veya konutlar için kira geliri elde edilmediğinden beyanname verilmeyecektir.
Gelir vergisi kanununun 73´üncü maddesiyle düzenlenen emsal kira bedeli, kiraya verilen mal ve haklardan elde edilmesi gereken asgarî kira bedelinin tespiti ve bu bedelinin mükellefler tarafından bildirilecek beyanname de bildirilmesi gerekir. Bir konutun bedelsiz olarak kiraya vermesi halinde kanuna göre vergi değerinin % 5´i yıllık kira geliri olarak dikkate alınacaktır.
Kira bedelinin tutarı ne olursa olsun Banka ve PTT üzerinden ödeme yapılması zorunludur. Aksi halde vergi kanunları hükümlerine göre usulsüzlük cezası kesilir. Konutlar için elde edilen kira tutarı 500,00 TL´nin üzerinde ise bu ödemelerinde banka ve PTT üzerinden yapılması gerekmektedir.
Kira gelirinin başka bir kişiye temlik edilmesi veya borca karşılık verilmesi halinde tahsil gerçekleşmiş sayılır. Yapılan işlemlerde de karşılıklı menfaatler dikkate alınarak kira gelirlerinin emsal kira bedeline göre hesaplanıp beyan edilmesi zorunludur
Son yıllarda Maliye Bakanlığı tarafından yapılan denetimlerde elektrik, doğalgaz, su vb. sayaçlar dikkate alınarak mükelleflerin GMS iradı beyanında bulunup bulunmadığı araştırılmaktadır. Örneğin 4 adet elektrik aboneliği bulunan bir mükellefin 4 adet GMS iradı beyanının bulunmaması sorguya konu olmaktadır.
Belli bir yaşın altındaki mükellefler ile kısıtlı mükelleflerin GMS iradı beyanları veli, vasi veya kayyım tarafından imzalanarak verilmesi gerekmektedir. Mal ve haklara hisseli ortakların kendi hissesine karşılık gelen GMSİ beyanlarını ise kişisel olarak verilecektir.
Değerli okuyucularım, Kira gelirlerinin beyanı açısından vergi daireleri tarafından bu beyanların denetimi banka hesapları üzerinde yapılmaktadır. Kiracılar tarafından mülk sahiplerine gönderilen kira bedelleri ayrıca vergi daireleri tarafından banka hesapları üzerinden kontrol edilmektedir. Bu nedenle Beyan edilen kira gelirleri ile banka veya PTT´ye yatırılan kiralarda örtüşme olmasına dikkat edilmelidir. Aksi halde vergi kanunlarına göre cezaya maruz kalabilirsiniz. GMS İradı geliri bulunan okuyucularımın yukarda açıklanan sınırlar dâhilinde Kira geliri beyanlarını Mart 2017 Ayı içerisinde vergi dairelerine beyan ederek ödemeleri gerekmektedir.
