Yeni sistemde, halen çeşitli kanunlara tabi olarak çalışan 12 milyon işçinin kazanılmış kıdem tazminatları ile ilgili bir düzenleme bulunmuyor. Dolayısıyla, birikmiş kıdemlerin ödenmesi tamamen işverenin inisiyatifine bırakılırken, milyonlarca çalışanın da kıdem tazminatının ödenmemesi gündeme gelecek.

ŞİMDİ NASIL ÖDENİYOR?
Türkiye`deki çalışma hayatını düzenleyen yasalara göre, çalışanlara bir yıllık çalışma karşılığında bir aylık kazancı tutarında kıdem tazminatı ödeniyor. Söz konusu ödeme ise işten atılma ve emeklilik hallerinde gerçekleştiriliyor. İş hayatıyla ilgili tüm yasalarda, kıdem tazminatının ödenmesi konusunda işveren sorumlu tutuluyor. İşten atılan bir işçinin dava açması halinde, işveren kıdem tazminatını faizi ile birlikte ödüyor.

HAKLARA KARIŞMIYOR
İşveren ve işçileri karşı karşıya getiren, kıdem tazminatı reformu taslağında ise çalışanların kıdem tazminatları için bir fon oluşturulması ve fon da ise tüm çalışanlar adına birer hesap açılması öngörülüyor. Ancak yeni sistemde, geçmişte elde edilen kıdem tazminatı haklar için bir yaptırım öngörülmüyor. Yani, kazanılmış haklar konusunda işveren ile işçiler karşı karşıya getiriliyor. Ödenmesi konusunda ise bir hüküm bulunmuyor. Örneğin, emekliğine beş yıl kalmış bir çalışanın bugüne kadar elde ettiği kıdem tazminatlarının nasıl ödeneceği konusunda bir hüküm bulunmuyor. 10 yıldır bir işyerinde bin lira maaş ile çalışan Mehmet Bey`in, yaklaşık olarak 10 bin liralık kıdem tazminatı alacağı bulunuyor. Yeni dönemde, Mehmet Bey`in kıdem tazminatı tutarları fonda açılacak hesaba yatırılacak. Ancak geçmişteki 10 bin liralık tazminat ise fonda yer almayacak. Mehmet Bey, emeklilik veya işten atılma kriterlerini taşımadığı içinde, 10 bin liralık tazminatı alamayacak. Bir anlamda, birikmiş kıdem tazminatları örtülü olarak sıfırlanmış olacak.
Dava açılabilir
Yeni kıdem tazminatı sisteminin hayata geçmesi ile birlikte, kıdem tazminatı davalarında patlama yaşanması bekleniyor. Mevcut sistemde çalışan 12 milyon işçinin, kıdem tazminatları alacaklarını almak için konuyu mahkemelere taşıması gerecek. Bu da işçiler ile işverenlerin karşı karşıya gelmesine neden olacak.

İşçi Sendikalarından Sert Tepki

DİREN İŞÇİ KAMPANYASI"

Kıdem tazminatına sadece para gözüyle bakılmaması gerektiğini vurgulayan DİSK Genel başkanı  Kani Beko, "Kıdem tazminatlarımız bizim son kalemiz. Bu son kalemizi kesinlikle teslim etmeyelim. Kıdem tazminatları`na sadece para gözüyle bakmamalıyız. Bir işyerinde eğer sizin kıdem tazminatı bağınız olmazsa o işyerinde iş güvenceniz olmaz. O işyerinde işveren istediği kadar işçiyi işten atabilir. Dolayısıyla kıdem tazminatı işçinin iş güvencesi. Elbette kıdem tazminatı hak eden ihtiyaçları için çocuklarımız için bir umut. İşçi arkadaşlarımız bir ev yapacağım, daire alacağım, kızımı-oğlumu evlendireceğim umudu ile çalışan arkadaşlarımızın umudunu yok ettirmek isteyenlere karşı `diren işçi` kampanyası başlattık. DİSK, kıdem tazminatına el koyanlara karşı alanlarda, sokaklarda yürüyüşlerde, mitinglerde olmaya devam edecektir" dedi.

Türk-İş işçi haklarında geriye gidecek en küçük kıdem tazminatı düzenlemesini genel grev nedeni sayacaklarını belirtirken, Hak-İş devlet garantili fona ‘evet’ diyebileceklerini bildirdi. TİSK ise taslağın tarafların dışında hazırlandığını ifade etti.

Kurulması düşünülen “Kıdem Tazminatı Fonu” için aralarında uzlaşma beklenen işçi ve işveren sendikalarından, İzmir’de “uzlaşmazlık” mesajı geldi.

Acar kıdem tazminatı konusunun mutlaka çözülmesi gerektiğini belirterek, “Kıdemi işçilerimiz için çözmemiz lazım İşverenlerimizi de işçileri de mağdur etmeyecek bir orta yolda buluşabileceğimizi ümit ediyorum. Biz buna karşıyız anlayışı değil, biz bunun buralarına karşıyız, bunun bu şekilde olması gerektiğini düşünüyoruz şeklindeki bir yaklaşımla bu sorunu da çözeceğimize inanıyorum” dedi.

‘Grev nedeni olur’

Bu çağrının ardından söz alan işçi ve işveren sendikalarından beklenen destek gelmedi. Türk-İş Genel Sekteri Kavlak, bu konuda Türk-İş Genel Kurulu’nda alınan kararı hatırlatarak, “İşçinin kıdem tazminatına dokunan hiçbir düzenlemeyi kabul etmeyeceğiz. Kıdemde geriye gidiş girişimini genel grev sebebi sayarız. Dolayısıyla bu konuda hiçbir değerlendirmede bulunmanın anlamı yoktur” dedi.

Hak-İş Başkanı Mahmut Arslan da insan onuruna yakışır iş kavramının lügatten çıktığını belirterek, şunları söyledi:

Devlet garantisi

“Kıdem tazminatını bütün çalışanların alabileceği ve bunun doğrudan hizmet akdiyle de bağlantısını kesecek yeni bir modelin inşa edilmesini istiyoruz. Bunu yaparken de var olan haklarımızın geriye götürülmesine tahammül etmeyiz. Bu haklara yenileri ilave edilerek bu modelin hayata geçirilmesini istiyoruz. Buradaki amaç bütün çalışanların çalıştıkları sürelerle orantılı olarak kıdem tazminatını alabilmesidir. Devlet garantisi olmadan herhangi bir teklifi kabul etmemiz mümkün değil. Kıdemin işverenden nasıl tahsil edileceği belirsiz bir sistemi kabul edemeyiz.”