BDDK verilerine göre 2007 yılında 10 milyar lira (2,21’lik dolar kuruyla 4.5 milyar dolar) olan çiftçi kredisi, 2014 yılı Haziran itibariyle 39.6 milyar liraya (17.9 milyar dolar) çıktı.
Çiftçilerin aldığı krediyi ödeyememe oranı ise 2007 yılında yüzde 3.04 iken, bu yılın ilk yarısında yüzde 3.45 oldu. Ancak miktar bazında bakıldığında ödenemeyen kredilerdeki artış dikkat çekti. 2007 yılında 305 milyon liralık kredi (138 milyon dolar) ödenemezken, bu miktar yüzde 348’lik artışla 2014 yılının ilk yarısında 1 milyar 366 milyon liraya (618 milyon dolar) yükseldi.
YILLARA GÖRE ÇİFTÇİLERİN KULLANDIĞI KREDİ MİKTARI
HATAY BORCUNU ÖDEMEKTE ZORLANDI
Aldığı krediyi ödemekte zorluk çeken illerin başında ise Hatay geliyor. 634 milyon lira kredi kullanan Hatay’da 96 bin 417 liralık kredi takibe düşmüş bulunuyor. Böylece Hatay, takibe düşen kredi oranında yüzde 15,21 ile tüm Türkiye’yi geçmiş bulunuyor. Bu ili yüzde 14,78 ile Artvin, yüzde 11,27 ile Elazığ izliyor.
Türkiye Ziraatçiler Derneği Ankara Şube Başkanı Gazi Kutlu, geri ödenemeyen çiftçi kredilerinde Türkiye ortalamasının yüzde 3.45 olmasına karşın; bu ortalamanın üzerinde 35 ilin bulunduğuna dikkat çekti.
Borcunu ödemekte zorluk çeken ilk 10 il şöyle:
ÇİFTÇİ BORCU BÜYÜMEK İÇİN ALMIYOR!
Kutlu, çiftçilerin tarımsal finansman ihtiyacını karşılamak için bankalar başta olmak üzere kooperatifler, yakın çevre ve sözleşmeli üretime bağlı olarak borçlandığına dikkat çekti. Bankaların son dönemde sunduğu kredi seçenekleri ve olanakları ile çiftçilerin en çok tercih ettiği borçlanma kanalı olduğunu vurgulayan Kutlu, “Ancak çiftçi tarafından alınan kredilerin işletmeyi büyütme amaçlı olmaması kredilerin yatırıma dönüşme kabiliyetini düşürmektedir. Ülkemizde tarımsal kredilerin haritasına bakıldığında tarımsal geliri yüksek olan illerde artışın fazla olduğu görülmektedir” dedi.
65 MİLYAR DOLARLIK HASILA BORÇLA OLUYOR!
Kutlu, tablolar incelediğinde çiftçinin kurak yıllar hariç borcuna sadık olduğunun görüldüğünü belirtirken, “Türk tarımının 65 milyar dolar hâsıla sağlanmasında çiftçinin borçlanarak büyüdüğü görülmelidir. Sözleşmeli üretim modelinin finansman desteğin artırılmalıdır” değerlendirmesi yaptı.
2007 yılından itibaren tarım kredilerinin büyüme hızındaki yükselişe dikkat çeken Kutlu, bu yılın ilk yarısında 18 milyar dolara yaklaşan kredi miktarının yıl sonuna doğru 18.5-19 milyar dolar olacağı tahmininde bulundu.
EN ÇOK KREDİYİ İSTANBUL KULLANDI!
Tarımsal kredilerin illere göre dağılımına bakıldığında ise İstanbul’un başı çektiği görüldü. Banka merkezlerinin İstanbul’da olması nedeniyle İstanbul liste başı görünse de gerçek anlamda en çok çiftçi kredisi alan iller tarımsal üretimin de en yoğun olduğu iller oldu. İzmir birinci sırada yer alırken, onu Konya, Adana ve Ankara izledi. 1 milyar TL ve üzeri kredi kullanan diğer iller Antalya, Manisa, Bursa, Mersin, Aydın ve Balıkesir şeklinde sıralandı.
1 MİLYAR VE ÜZERİ TARIMSAL KREDİ KULLANAN İLLER ŞÖYLE:
HAKKARİ, BARTIN, KARABÜK
En az tarımsal kredi kullananlar Hakkari, Bartın ve Karabük olurken, onları şu iller izledi: