TBMM Başkanlığı`na sunulan Şeker Kanunu Tasarısı, şekeri, "Muhteviyatında sakaroz, glukoz, fruktoz veya bunların nişasta, inülin gibi polimerlerini bulunduran her türlü ham maddeden elde edilen; ham şeker, kahverengi şeker, yan beyaz şeker, beyaz şeker, rafine şeker, şeker çözeltisi, invert şeker çözeltisi, invert şeker şurubu, glukoz şurubu, glukoz-fruktoz şurubu, kurutulmuş glukoz şurubu, dekstroz, dekstroz monohidrat, susuz dekstroz, fruktoz şurubu, fruktoz-glukoz şurubu, kristal fruktoz dahil her türlü şeker" olarak tanımlıyor.
Şeker üretimi ve arzında istikrar sağlamak amacıyla pazarlanacak şeker miktarı, kotalarla belirlenecek. Yeni fabrika kurulabilmesi ya da mevcut fabrikaların kapasitelerini artırabilmeleri için Şeker Piyasası Düzenleme ve Denetleme Kurulu`ndan izin alınacak. Şirketlere yeni kota tahsisine Kurul yetkili olacak.
Kurul; kotaları, pazarlama yılını esas alarak, şirket bazında, şeker tür ve özelliklerine göre ayrı ayrı belirleme ve tahsis etme yetkisine sahip olacak.
Diğer şekerler için belirlenecek yurt içi talebe göre üretilen ve yurt içine arz edilebilen şeker miktarını ifade eden toplam "A" kotası, ülke toplam "A" kotasının yüzde 15`i olacak. Bakanlar Kurulu, pancar şekerinde kuraklık ya da mücbir sebeplerle yurt içinde arz açığı oluştuğunun tespiti halinde, pazarlama yılıyla sınırlı olmak üzere diğer şekerlerin kotasını arz eksikliğini giderecek miktara kadar artırabilecek.
Pancardan elde edilen kristal beyaz şeker dışındaki şekerler için güvenlik payı olarak bulundurulmak üzere üretilen "B" kotası belirlenmeyecek.
Kimya, ilaç, fermantasyon, inşaat, kağıt ve biyoyakıt sanayisinde girdi olarak kullanılan şekerler dahil gıda dışı ürün üretiminde kullanılan şekerler, kota kapsamı dışında olacak. Bu şekerler için kota tahsisi yapılmayacak, ancak bu şekerler Kuruldan izin alınarak üretilebilecek ve satılabilecek.
Ülke toplam "A" ve "B" kotaları, yurt içi şeker talebi dikkate alınarak, Kurul tarafından pazarlama yılı esasına göre tespit edilecek.
-Kota fazlası üretim pazarlanamayacak-
Şirketlerin kotaları; son üç pazarlama yılı fiili "A" kotası şeker üretim miktarlarının aritmetik ortalamaları esas alınarak, ülke toplam kotasını geçmeyecek şekilde her yıl Kasım ayı sonuna kadar belirlenecek.
Fiili "A" kotası üretim miktarları, doğal afetler, kanuni grev, tehlikeli salgın hastalık, kısmi veya genel seferberlik ilanı ile diğer haklı sebep hallerinde, kota altında gerçekleşen şirketlerin kotaları, bu durumları dikkate alınarak hesaplanacak.
Şirketlere tahsis edilen kotalar, Kurul tarafından belirlenecek süre içinde kullanılmadığı takdirde iptal edilecek.
Zorunlu hallerde pazarlama yılı içinde kotalar arası şeker transferi yapılacak. Bir pazarlama yılı sonunda stokta kalan "A" kotası miktarı, gelecek pazarlama yılı için tahsis edilen "A" kotasına aktarılacak ve aktarılan pazarlama yılında üretilecek "A" kotası miktarı, aktarılan miktar kadar düşürülecek.
Ancak, aktarılan "A" kotası miktarı, şirketlerin talebi halinde, o pazarlama yılının ilk üretiminden sayılacak ve aktarılan bu miktar, kota hesaplanmasında fiili üretim olarak kabul edilecek. Yurt içine pazarlanacak şeker miktarı, ilgili pazarlama yılının tahsis edilen "A" kotası şeker miktarını geçemeyecek.
Bir pazarlama yılında tahsis edilen "A" ve "B" kotalarının üzerinde üretilen miktarlar, yurt içinde pazarlanamayacak ya da ihraç kaydıyla temin edilen "C" şekeri olarak sınıflandırılacak. Şirketlerin "C" şekeri olarak değerlendirmek istediği miktarlar, "A" kotası üretiminin tamamlanıp tamamlanmadığına bakılmaksızın, şeker ya da işlenmiş ürün olarak ihraç edilmek kaydıyla "C" şekeri olarak sınıflandırılacak. Şirketlerin talep etmesi ve Kurulun talebi uygun bulması halinde, pazarlanamayan "A" kotası miktarının tamamı veya bir kısmı, şeker ya da işlenmiş ürün olarak ihraç edilmek kaydıyla
"C" şekerine aktarılabilecek, gıda dışı kullanımlar için tahsis edilebilecek.
-Pancar ve şeker fiyatının belirlenmesi-
Şeker pancarı, şirketlerin pancar ekim alanlarında münavebeye uygun şekilde sözleşmeli olarak ürettirilecek. Şirketler, kendi ekim alanlarından yeterli ham madde bulamadığı takdirde münavebe esasları dahilinde kendi ekim alanları dışından da Kurumun izni ve denetiminde üreticilerle sözleşme yaparak pancar temin edebilecek.
Kurumun izni veya denetimi dışında; ekim alanları dışından temin edilen pancarla ithalat yoluyla temin edilen ham maddelerden elde edilen şekerler yurt içine pazarlanamayan "C" şekeri sayılacak.
Şeker pancarı fiyatları her yıl, şeker fabrikası işleten gerçek ve tüzel kişilerle üreticiler ya da temsilcileri arasında varılan mutabakata göre belirlenecek. Şeker satış fiyatları ise şeker fabrikası işleten gerçek ve tüzel kişiler tarafından serbestçe belirlenecek.
İmalatçı ve ihracatçıların dahilde işleme rejimi ya da benzer uygulamalar çerçevesinde ham madde veya yardımcı madde olarak kullandıkları yabancı menşeli şeker, doğrudan veya işlenmiş ürün olarak yurt içinde pazarlanamayacak.
-Para cezaları-
"B" kotası şekeri bulundurmayan veya Kurul kararı dışında satan ya da bedelsiz devreden gerçek ve tüzel kişilere, bulundurmadığı veya elinden çıkardığı şeker miktarının, tespitin yapıldığı aydaki ilgili şeker türünün "A" kotası satış fiyatı ülke ortalaması üzerinden hesaplanacak tutarı kadar idari para cezası verilecek.
Şirketlerin, kurulun bilgisi dışında fabrikaların arasında kota aktarımı yapması halinde, şirkete her bir fabrika için ayrı ayrı olmak üzere, aktardıkları şeker miktarının, tespitin yapıldığı aydaki "A" kotası satış fiyatı ülke ortalaması üzerinden hesaplanacak tutarı kadar idari para cezası verilecek.
Birbirleri arasında düzenlemeye aykırı kota aktarımı yapan şirketler, aktardıkları kota karşılığı şeker miktarının, tespitin yapıldığı aydaki "A" kotası satış fiyatı ülke ortalaması üzerinden hesaplanacak tutarı kadar idari para cezasına çarptırılacak.
"C" şekerini Kurul kararı dışında doğrudan ya da işlenmiş ürün bünyesinde iç piyasada satan veya devredenlere, gıda dışı şekeri gıda amaçlı kullananlara, tespitin yapıldığı aydaki "A" kotası satış fiyatı ülke ortalaması üzerinden satışı ya da devri yapılan şeker türü ve miktarı esas alınarak hesaplanacak tutar kadar idari para cezası uygulanacak.
Para cezası verilmesini gerektiren fiillerin tekrarı halinde verilecek para cezası, önceki ceza tutarının iki katı olacak.