Başta mega projeler, doğayı tahrip eden HES ve madenler, şişirilen inşaat sektörüyle, AKP iktidarının bel bağladığı ‘kalkınma modeli´nin zengin kesimi daha da zengin hale getirdiği, yoksulun ise gelirini buharlaştırdığını Türkiye İstatistik Kurumu´nun (TÜİK) hazırladığı ‘Hanehalkı Tüketim Harcamaları´ istatistikleri ortaya koydu.
Hürriyet´ten Şebnem Turhan´ın haberine göre, milli gelirden en az payı alan yüzde 20´lik kesim, 2014´te daha az harcadı. En yoksul kesim toplam tüketim harcamalarının sadece yüzde 8.5´ini gerçekleştirdi, yüzde 20´lik en zengin kesimse, toplam tüketimin tam yüzde 37.2´sini üstlendi.
Tablo, en fakirin gitgide daha az harcadığını ve ihtiyaçlarını karşılayamadığını, en zengin kesimin ise, Türkiye´deki tüketimin neredeyse yüzde 40´ını üstlendiğini gösteriyor.
Yoksul eğitim harcamaları yapamıyor
TÜİK´in 2014 yılı Hanehalkı Tüketim Harcamaları istatistiklerinde ortaya çıkan çarpıcı tablo şöyle:
* Türkiye´de toplam tüketim harcamasının yüzde 37.2´sini en zengin yüzde 20´lik grup yaptı. En yoksul yüzde 20´lik grup toplam tüketimin sadece 8.5´ini gerçekleştirdi.
* En zengin kesim en yoksul grubun tam 4.5 katı daha fazla para harcadı.
* 2014´te en yoksul grubun tüketim harcamaları payı bir önceki yıla göre azaldı.
* Türkiye´nin en köklü sorunlarından biri olan eğitimin de gitgide eşitsizlik düzleminde kıvrandığı su götürmez bir gerçek. Eğitim harcamalarının yüzde 64.7´sini tek başına en zenginler yaptı.
* Zengin kesimin eğitime harcadığı para, en yoksulların harcadığının tam 29 katı. Tablo, yoksul ailelerin çocuklarının zengin kesimden gelen öğrencilerle haksız bir rekabete girdiğini gösteriyor.
En yüksek pay konut ve kiraya
* Hanehalkı başına aylık ortalama tüketim harcaması 2 bin 848 lira oldu. 2013 yılında bu rakam 2 bin 572 lira idi.
* Hanehalkları tüketim harcamalarında en yüksek payı yüzde 24.8 ile konut ve kira harcamaları alırken gıda ve içecek harcamaları yüzde 19.7 pay ile ikinci oldu.
* Toplam harcamalarının yüzde 2.1´ini sağlık harcamalarına, yüzde 2.4´ünü ise eğitime ayırdı.
Gıdada sadece en zengin kesimin payı arttı
* Türkiye´nin en yoksul yüzde 20´lik kesimi toplam gıda harcamalarının yüzde 12.4´ünü yaparken en zengin yüzde 20´lik kesim yüzde 28.4´ünü yaptı.
* En zenginlerin gıda harcamalarındaki payı 1.1 puan artış gösterdi. Gelirden en az payı alan ikinci yüzde 20´lik grubun gıda harcamaları 2013´e göre 0.5 puan düştü ve yüzde 16.9´a indi. Orta üst sınıfın gıda harcamalarındaki payı ise yüzde 22.8´den yüzde 22.3´e indi. Yani zenginler daha çok gıda tüketirken, yoksul izledi.
* En zenginler giyim ve ayakkabı harcamalardının yüzde 40.9´unu, ulaştırma harcamalarının yüzde 45.7´sini, lokanta ve oteller harcamalarının ise yüzde 43.3´ünü yaptı.
Yoksulun parası konut ve mutfağa ancak yetiyor
* Gelirden en az payı alan en yoksul yüzde 20´lik kesimde bulunanlar gelirinin yüzde 32.8´ini kiraya, yüzde 28.8´ini ise gıdaya harcadı. Barınma ve yiyecek gibi en temel ihtiyaçlarına en fazla harcamayı yapan en yoksul grubun diğer harcaması ise yüzde 6 ile mobilya ile ev eşyasına oldu. Bu grup gelirinin sadece yüzde 0.6´sını eğitime aktarabildi. En yoksul kesimin en yüksek aylık geliri bin 407 lira olarak gösterildi.
* Gıdaya gelirlerinden harcadıkları pay sadece yüzde 15.1 olan en zengin grup gelirlerinden en fazla payı yüzde 21.9 ile ulaştırmaya harcadı. İkincilik yüzde 21.6 ile konut ve kira harcamalarında. Bu grup eğitime de gelirlerinin yüzde 4.2´sini aktardı. En zengin grubun en yüksek ortalama aylık geliri hesabı ise yok. (Diken)