Belediye meclisi, yerel yönetimlerin en önemli karar organlarından biridir.
İl, ilçe ve belde belediyelerinde ilgili kanunlarda gösterilen esas ve usûllere göre halk tarafından seçilen üyelerden oluşur ve belediye başkanı tarafından yönetilir. Belediye meclisi, belediyenin bütçesini belirler, imar planlarını onaylar, belediye hizmetleriyle ilgili kararlar alır ve belediye başkanının faaliyetlerini denetler.
Meclis üyeleri genellikle siyasi partiler tarafından aday gösterilir ve seçimle gelirler. Belediye meclis toplantıları kanunla belirtilen gün ve aylarda belirlenen sürelerde yapılır ve kararlar çoğunluk esasına göre alınır.
Belediye meclisinin başlıca görevleri şunlardır:
- Bütçe ve mali konular: Belediyenin yıllık bütçesini onaylamak ve harcamaları denetlemek.
- İmar ve şehir planlaması: Yeni yapılaşmalar, yollar, parklar ve diğer altyapı projeleriyle ilgili kararlar almak.
- Hizmet ve projeler: Ulaşım, çevre düzenlemesi, sosyal hizmetler gibi konularda kararlar almak.
- Denetim ve kontrol: Belediye başkanının icraatlarını denetlemek ve gerektiğinde soruşturma açmak.
Belediye meclisinin aldığı kararlar, belediye başkanı ve belediye encümeni tarafından uygulanır. Ancak bazı kararlar, valilik ya da İçişleri Bakanlığı gibi üst makamların onayına tabi olabilmektedir.
Belediye Meclisinin Yetki, Görev ve Sorumlulukları
Belediye meclisi, belediyenin en üst karar organıdır ve 5393 sayılı Belediye Kanunu kapsamında yetkilendirilmiştir. Belediye sınırları içindeki tüm belediye hizmetleriyle ilgili kararları almak, denetlemek ve yönlendirmekle yükümlüdür.
1. Yetkileri
Belediye meclisinin yetkileri, belediye yönetiminin temel kararlarını belirleme ve denetleme üzerine kuruludur. Başlıca yetkileri şunlardır:
- Bütçe ve Mali Yetkiler:
- Belediyenin gelir ve gider bütçesini kabul etmek.
- Belediye taşınmazlarının satışı, kiralanması veya tahsis edilmesine karar vermek.
- Vergi, harç ve ücret tarifelerini belirlemek.
- Borçlanma kararları almak.
- Belediye şirketleri kurulması ve sermaye artırımı gibi ekonomik kararları almak.
- İmar ve Şehircilik Yetkileri:
- Nazım ve uygulama imar planlarını yapmak veya değiştirmek.
- Belediye sınırları içinde arazi kullanımı ve yapılaşmaya ilişkin düzenlemeler yapmak.
- Hizmet ve Proje Yetkileri:
- Su, ulaşım, park, temizlik gibi belediye hizmetlerinin yürütülmesine ilişkin kararlar almak.
- Yeni projeleri planlamak ve uygulanmasını onaylamak.
- Kültürel, turistik ve sosyal hizmetlerle ilgili kararlar almak.
- Yönetim ve Denetim Yetkileri:
- Belediye başkanının faaliyet raporlarını incelemek ve onaylamak.
- Belediye encümenine üye seçmek.
- Belediye hizmetleriyle ilgili denetim yapmak ve gerekirse soruşturma açılmasına karar vermek.
- Belediye tüzel kişiliğini ilgilendiren davalar hakkında karar almak.
2. Görevleri
Belediye meclisinin görevleri, belediye hizmetlerinin düzenlenmesi, halkın ihtiyaçlarının karşılanması ve belediye kaynaklarının doğru ve mevzuata uygun yönetilmesini içerir.
- Yıllık çalışma programlarını belirlemek ve uygulamak.
- Hizmetlerle ilgili yönetmelikler hazırlamak ve yürürlüğe koymak.
- Belediye sınırlarını değiştirme ve mahalle kurulmasıyla ilgili kararlar almak.
- Belediye personel politikalarını belirlemek ve kadro ihdas etmek.
- Kent konseyinin görüşlerini değerlendirerek halkın taleplerini dikkate almak.
- Kardeş şehir ilişkileri kurmak ve uluslararası iş birliklerine karar vermek.
3. Sorumlulukları
Belediye meclisi, yaptığı görevler gereği aldığı kararlarla doğrudan halkın yaşamını etkileyen bir organdır. Bu yüzden büyük bir sorumluluğa sahiptir.
- Halkın yararını gözetmek: Meclis üyeleri, karar alırken halkın çıkarlarını korumak ve şeffaf olmak zorundadır.
- Yasalara uygun hareket etmek: Belediye meclisinin kararları 5393 sayılı Belediye Kanunu ve ilgili diğer mevzuata uygun olmalıdır.
- Belediye kaynaklarını verimli kullanmak: Kamu kaynaklarının etkili ve doğru şekilde kullanılması konusunda sorumluluk taşımaktadır.
- Denetim sorumluluğu: Belediye hizmetlerini denetleyerek, kamu zararına neden olabilecek uygulamaları engellemekle yükümlüdür.
Belediye meclisi, yerel demokrasinin temel yapı taşlarından biri olarak, vatandaşların ihtiyaçlarını ve beklentilerini yansıtacak kararların alınmasında merkezi bir rol oynamaktadır. Mali yönetimden imar planlamasına, sosyal hizmetlerden denetime kadar geniş bir yetki alanına sahip olan meclis, şeffaflık, hesap verebilirlik ve yerel katılım ilkeleri çerçevesinde faaliyet göstermektedir.
Bu kapsamlı yapı ve görev dağılımı sayesinde, belediye meclisi yerel yönetimin etkin, demokratik ve sürdürülebilir bir biçimde işlemesine katkı sağlamaktadır
